6 نگاهی گذرا به هویت دانشگاه اسلامی

بسم الله الذی علّم الانسان ما لم یعلم و اّلذی لیس له شبیه یعادله

نگاهی گذرا به هویت دانشگاه اسلامی ، ماموریت های آن

و

 رابطه ی آن با تمدن ، فرهنگ و سبک زندگی اسلامی

بارها مشاهده شده دانشجویانی که در دانشگاه ها هستند از اهداف دانشگاه اسلامی بی خبرند و سیر کلی تکامل و منویات راهبران این کشتی عظیم یعنی انقلاب اسلامی را نمی دانند .

سخنان امام راحل درباره ی دانشگاه اسلامی در صحیفه ی ایشان بسیار تامل برانگیز است :

-         دانشگاه مبدا همه ی تحولات است.

-         از دانشگاه ، سعادت و شقاوت یک ملت سرچشمه می گیرد .

-          مرکز همه ی فساد ها و صلاح ها دانشگاه است .

-         کشور هرچه صدمه خورده است ، از مخالفان اسلام بوده ، دانشگاه را اسلامی کنید !

-         حوزه و دانشگاه باید در هم ذوب شوند .

همچنین در سخنان رهبری حفظه الله هم این عبارات یافت می شود که :

-         دانشگاه مهمترین زیرساخت پیشرفت و توسعه ی کشور است چراکه مهمترین دستگاه نیروی انسانی است .

-         دانشگاه مطلوب ، کارخانه ی انسان سازی است .

-         دانشگاه در غرب در خدمت نیاز جامعه است و در ایران دانشگاه در خدمت مقاصد اسلامی طراحی نشده است .

-         دانشگاه اسلامی آن است که اگر کسی وارد آن شد باید مسلمان تر از آن خارج شود .

-         دانشگاه اسلامی متصل به صنعت است .

-         ا ین توقع زیادی نیست که اغلب خروجی های دانشگاه های ما ، شهید دکتر مصطفی چمران باشند .

-         علوم انسانی دانشگاهی ما ذاتا مسموم و قتله گاه انقلاب اسلامی است .

از این قبیل بیانات بسیار است که سیاست های کلی دانشگاه را بیان کرده اما

متاسفانه مغفول چشم ما دانشجویان ، اساتید و مسئولین است .

توصیف دانشگاه امروز چگونه است ؟ با دانشگاه مطلوب چقدر فاصله دارد ؟ آیا این دانشگاه کارکردهای مطلوب یعنی تربیت نیرو ، تولید دانش ، فرهنگسازی در جامعه ، نظارت بر حاکمیت و راهبری تخصص ها را داراست ؟

اگر آرمان جامعه ی اسلامی تمدن سازی اسلامی است و انسان های تمدن ساز باید تمدن اسلامی را بنا کنند ، غیر از این است که این انسانها باید از همین دانشگاه ها اصلاحات را انجام دهند ؟

اگر دانشگاه یک نهاد اجتماعی است ، طبعا نیاز داریم که انسانهای این نهاد ، اندیشه های اسلامی را به واقعیت های اجتماعی تزریق کنند .

خلاء اجتماعی ما نبود یک سری افراد است که اندیشه های اسلامی را به جامعه ی اسلامی وصل کنند . باید در دانشگاه ما انسانهایی تربیت شوند که با دیدن دقیق جامعه ، یک نیاز اجتماعی را که می توانند رفع کنند ؛ شناسایی و به عنوان ماموریت خود آن را رفع کنند .

دانشگاهی که الان در آن هستیم قبل انقلاب برای اهداف غرب بنا شده اما اسلامی شدن آن محال نیست ، همانگونه که سید شهیدان اهل قلم ، سید مرتضی آوینی در جایی بیان کردند که : (( سینما مسلمان شدنی نیست اما در خدمت اسلام در می آید . )) چه کنیم که دانشگاهمان را به خدمت اسلام در بیاوریم ؟

اگر شمایی که مطلب را می خوانید علاقه مند به فعالیت فرهنگی هستید و فرهنگ را پایه ی ساخت تمدن و روح حاکم بر تمام فعالیت های جامعه می دانید ؛ باید مخاطب شناسی ، ابزارشناسی و دشمن شناسی داشته باشید . اگر کار فرهنگی شما متناسب با دانشجویان نبوده و ضدیتی با اهداف دشمن اسلام نداشته و از ابزار صحیح برگرفته شده نباشد ، شما به اسلامی کردن دانشگاه کمک نکرده اید .

پرهیز از جمود و تنگ نظری ، سیاست و رسانه زدگی ، روی آوردن به کارهای نمایشی بدون هدف بلند مدت و شعار زدگی نیز از ملزومات کار فرهنگی است .

امروزه جلوه ی حقیقی تمدن اسلامی را این فرهنگ یاد شده و سبک زندگی اسلامی تعیین می کند . اگر تمدن سازان این مرز و بوم از دل دانشگاه باید برخیزند ، پس باید برخاسته از سبک زندگی اسلامی باشند .

زندگی سهل ممتنع است . فکر می کنیم از آن شناخت داریم اما اینطور نیست .

زندگی دانشجویی آسیب های زیادی دارد که از اهم آنها افتادن در وادی بطالت وقت و جوانی و نداشتن هدف بلند مدت است و درباره ی راهکار های مطرح شده ، راهکار ماموریت گرایی اهمیتی خاص و ارزشی ویژه دارد :

کسانی که در این بحث کار کرده اند ، انتخاب یک ماموریت از این چهار ماموریت را برای آینده توسط دانشجویان تا ترم چهارم دوره ی کارشناسی ، عامل رهایی از سردرگمی و روزمرگی در زمان تحصیل دانشجویی می دانند :

1-   پژوهش و نوآوری در عرصه علمی

2-   حضور در عرصه آموزشی از قبیل وزارت علوم یا آموزش و پرورش

3-   فعالیت موثر حرفه ای در حوزه ی رشته ی تخصصی دانشگاهی دانشجو

4-   فعالیت های فرهنگی

اگرچه جمع این ماموریت ها با ضریب دهی ممکن است اما انتخاب یکی از آنها به عنوان فعالیت اصلی راهگشا خواهد بود .

در بحث فردی سبک زندگی ، ظاهر زندگی تاثیر مستقیم با باطن آن دارد یعنی گاه کنار گذاشتن یک ابزار بسیار ساده ممکن است تحولات عظیم در اوقات و زندگی دانشجویان ایجاد کند . توصیه ای دیگر از این افراد کارشناس ؛ تاثیر نپذیرفتن از دوستان در تعیین اهداف و کارهای روزانه و پرداختن بیشتر به خانواده و حضور گرم در آن برای جلوگیری از بسیاری آسیب هاست .

در پایان اشاره می کنم که این مطلب ، صرفا برای آشنایی اولیه با این دست مطالب و پیگیری آن و قدری دعوت به تامل در این حیطه بود و امیدوارم قدری توانسته باشم دانشجویان عزیز ، رسالت عظیم خود در دانشگاه را درک کرده و گام در راه آبادانی کشورمان بردارند .

چه بسا سرآغازی باشد برای بلند کردن این بار عظیمی که پس از سی و پنج سال بر دوش من و تو نهاده و عمر و جوانی خیلی از علما و شهدا صرف آن شده است و درباره اش مورد سوال خواهیم بود و چه آرامشی بهتر از این کلام الهی که فرمود :

لا یکلف الله نفسا الا وسعها لها ما کسبت و علیها ما اکتسبت ربنا لا تواخذنا ان نسینا او اخطانا ربنا ولا تحمل علینا اصرا کما حملته علی الذین من قبلنا ربنا لا تحملنا ما لا طاقه لنا به و اعف عنا و اغفر لنا وارحمنا انت مولانا فانصرنا علی القوم الکافرین

خدا هیچکس را جز به اندازه ی توانایی اش تکلیف و بازخواست نمی کند...

سوره ی مبارکه ی بقره آیه ی 286

و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته